روانشناسی آموزش کودکان استثنایی شاخه ای از روانشناسی است. مقدمه ای بر رشته آموزش کودکان استثنایی. حدود 3 درصد از مردم در همه جوامع از نوعی عقب ماندگی ذهنی رنج می برند. شناسایی این کودکان و تربیت آنها از ابعاد مختلف بسیار مهم است. در دین مبین اسلام، افراد با هر نوع توانایی و استعدادی مستحق برخورداری از مواهب الهی و حقوق اجتماعی هستند و استعدادها و توانایی های آنان به هر میزان قابل پرورش و تربیت است. بنابراین در حکومت جمهوری اسلامی باید امکانات استفاده از مواهب الهی در سایه تعلیم و تربیت صحیح در اختیار همه مردم قرار گیرد.مسئله دیگری که در ارتباط با تعلیم و تربیت این قشر مطرح می شود این است که کمبود توجه به تعلیم و تربیت آنان باعث زیان های اقتصادی برای جامعه و در واقع اتلاف تعداد زیادی از افراد می شود، علاوه بر این با توجه به شرایط جسمی و روحی این گروه، اگر عدم توجه به آنها موجب انحرافات و مشکلات اجتماعی می شود. تأثیر مستقیمی در جامعه خواهد داشت و ما در برابر خداوند مسئول خواهیم بود.کودکان استثنایی نابینایان، ناشنوایان، عقب مانده های ذهنی، معلولان جسمی، کودکان دارای اختلالات اجتماعی-عاطفی و کودکان با استعداد هستند.هدف رشته تعلیم و تربیت تربیت نیروی متخصص در زمینه فراهم کردن فرصت های کافی و امکانات آموزشی ویژه برای کودکان استثنایی و همچنین تربیت نیروی متخصص برای به حداکثر رساندن توانایی های ذهنی و جسمی کودکان استثنایی متناسب با توانایی های فکری و فکری آنان است. فیزیکی روانشناسی آموزش کودکان استثنایی شاخه ای از دانش روانشناسی است که همه مسائل مربوط به کودکان استثنایی را تعریف می کند، از گستره کودکان با استعداد گرفته تا کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان نابینا و کم بینا، کودکان ناشنوا و مبتلا به کودکان استثنایی. مشکلات شنوایی، کودکان دارای ناتوانی گفتاری، کودکان دارای معلولیت حرکتی و ذهنی و هر آنچه که مربوط به پیشگیری، شناخت و آموزش این کودکان است. این رشته جذابیت های منحصر به فردی دارد و حتی در بین نخبگان هم طرفداران خاص خود را دارد دوره های عمومی در زمینه آموزش کودکان استثنایی سلامت و کمک های اولیه. ادبیات فارسی. زبان عمومی تربیت بدنی 1. تربیت بدنی 2. دو درس از مبانی نظری اسلام.درسی از دروس اخلاق اسلامی و دروس اختصاصی در زمینه تربیت کودکان استثنایی: تاریخ تعلیم و تربیت در اسلام و ایران، فلسفه تعلیم و تربیت، اصول و مبانی تعلیم و تربیت، آموزش تطبیقی، آموزش ابتدایی، متوسطه و بالاتر. اخلاق اسلامی، روش ها و فنون تدریس، روانشناسی عمومی، روانشناسی تربیت، روانشناسی رشد کودک و نوجوان، جامعه شناسی عمومی، جامعه شناسی تربیت، اقتصاد آموزش و پرورش، مبانی مدیریت آموزشی، مبانی برنامه ریزی آموزشی و درسی، آموزش و پرورش و تربیت استثنایی. کودکان، مقدمه ای بر مشاوره و راهنمایی، مقدمه ای بر فناوری آموزشی، آشنایی با کتابخانه و اصول آن، روش های آماری در علوم تربیتی، ارزشیابی و سنجش در علوم تربیتی، آشنایی با روش های تحقیق در علوم تربیتی.دوره های تخصصی آموزش کودکان استثنایی: فیزیولوژی، روانشناسی عقب ماندگی ذهنی، آموزش و پرورش کم توانان ذهنی، اختلالات رفتار هیجانی، اختلالات گفتاری، اختلالات یادگیری، گفتار درمانی، روش های تغییر رفتار، تست تشخیص عقب ماندگی ذهنی، آموزش اولیه بهداشت و پشتیبانی ، مشاوره و روش های مصاحبه، بازی و حرکت درمانی، تهیه مواد و ابزار آموزشی و وسایل کمک آموزشی، روش های تدریس تجربی و علوم اجتماعی، روش های تدریس ریاضی، روش های تدریس زبان فارسی، روش های تدریس کارآموزی، روش های توانبخشی حرکت حسی، روش های توانبخشی حرفه ای، روش های اجتماعی توانبخشی، شیوه ها در روش های توانبخشی.
یکی از مهمترین عوامل ویژگی های شخصیتی وظایف معلم کودکان استثنایی (خاص): – تدریس دروس با توجه به توانایی ها و نیازهای دانش آموزان خاص – تلاش برای شناخت و کشف توانایی ها و استعدادهای بالقوه دانش آموزان خاص – ایجاد یک ارتباط نزدیک و دوستی با دانش آموزان کم توان یا کم توان – کمک به دانش آموزان برای افزایش اعتماد به نفس، کسب استقلال و ارتقای مهارت های خود – نمره گذاری و ارزشیابی دانش آموزان – استفاده از وسایل کمک آموزشی مناسب و روش های مختلف آموزش در کلاس درس – همکاری با متخصصان دیگر مانند پزشکان. ، گفتاردرمانگر یا روانپزشک – صحبت با والدین در مورد پیشرفت فرزندان و راهنمایی آنها برای داشتن رفتار مناسب با کودکان – مهارت ها و دانش های مورد نیاز معلم کودکان خاص – علاقه زیاد به آموزش کودکان به ویژه به ویژه دانش آموزان خاص – مهارت های ارتباطی عالی برای ایجاد ارتباط با دانش آموزان، والدین و غیره. – خلاقیت و تسلط بر روش ها و فنون مختلف آموزشی – توانایی کار تیمی با ابتکار – توانایی اداره کلاس ها و برخورد با رفتارهای نابهنجار – همکاری در توجه شخصی به دانش آموزان خاص در صورت نیاز م- صبر و حوصله زیاد توجه : رشته آموزش کودکان استثنایی در مقطع عالی یکی از زیرگروه های روانشناسی محسوب می شود.شخصیت های مناسب برای این شغل معلم بچه های خاص در انتخاب شغل مناسب، عوامل مختلفی مانند ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط اجتماعی و غیره وجود دارد. آنها باید برای هر فرد در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین عوامل، ویژگی های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیند پیچیده ای است که نیاز به تجربه و زمان کافی دارد. البته هر فردی ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که تیپ شخصیتی یکسانی دارند باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند. به طور کلی همیشه در همه مشاغل افراد موفق با تیپ های شخصیتی متفاوت وجود دارند و نمی توان دقیقاً بیان کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی در این شغل موفق هستند. اما طی تحقیقات انجام شده تیپ های شخصیتی متقاضی این شغل عموما این شغل را بیشتر دوست دارند و رضایت شغلی بیشتری از آن دارند.تحصیلات مورد نیاز و نحوه ورود به شغل معلمی کودکان خاص علاقمندان به این شغل می توانند دانش و مهارت های لازم را در مقطع کارشناسی در زمینه های روانشناسی، آموزش کودکان استثنایی، علوم تربیتی، گرایش های تحصیلی و آموزشی کسب کنند. . کودکان استثنایی و آموزش و پرورش کودکان عقب مانده تعادل روانی و تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی در دانشگاه های کشورالبته در مواردی معلمانی هستند که در رشته های دیگر تحصیل کرده اند اما به دلیل علاقه به آموزش کودکان خاص به این شغل روی آورده اند بازار کار حوزه کودکان استثنایی: 1. معلم مدارس برای دانش آموزان استثنایی (کم توانان ذهنی) 2. مربی مهدهای کودک کم توان ذهنی 3. مدیر مراکز کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی 4. کارشناس گزینش و تشخیص کودکان کم توان ذهنی 5. کارشناس آموزش کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی. عقب ماندگی در نهادهای مختلف مانند: وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور.
