بازی های محلی بخشی از همه فرهنگ ها محسوب می شوند که با توجه به موقعیت اقلیمی و فرهنگی هر منطقه طراحی می شوند و این هماهنگی و همراهی با جغرافیا و فرهنگ راز ماندگاری آن تاکنون بوده است. درست است که برخی از بازی های محلی در اکثر نقاط ایران دیده می شود و عمومیت بیشتری دارند، اما بازی های زیادی نیز وجود دارد که مختص هر منطقه ای است و در سایر نقاط کشور دیده نمی شود. مطالعه و معرفی این بازی ها از این جهت حائز اهمیت است که می تواند به ما اطلاعاتی در مورد میراث فرهنگی خود بدهد و مهمتر از آن فرصتی را برای استفاده از آن ها در زندگی امروز خود و فرزندانمان فراهم کند. از شادی که جزء لاینفک این بازی ها است لذت ببرید. در این مقاله به معرفی چند بازی محلی از 3 استان کشور می پردازیم.- بوشهر در بوشهر قدیم رسم بر این بود که بچه ها شب ها در محل بازی مخصوص محله جمع می شدند و چند بازی شبانه انجام می دادند.در اینجا شخصی که وارد کوچه می شود ابتدا با خواندن اشعاری که گاه با کنایه آمیخته است بقیه را تشویق به ترک خانه برای بازی می کند.برخی از بازی های محلی منطقه یادگاری از انگلیسی ها است و با اندکی تغییرات به عاریت گرفته شده است، اما بیشتر بازی های محلی بوشهر قدمت زیادی دارند. همچنین روش های محلی زیادی برای شروع بازی و یارکشی وجود دارد که از جمله آنها می توان به روش های «تر و خشک»، «زمین خدا»، «پر و خالی کردن»، «له کردن» و… اشاره کرد. فوق الذکر. پرتاب به این صورت انجام می شود که هر کدام از بازیکنان یک نام مستعار برای خود انتخاب می کنند و دو به دو می روند و دست می گیرند و رهبر را خطاب می کنند و می گویند مثلا ماه می خواهی یا ستاره؟ و به همین ترتیب مردم به دو دسته تقسیم می شوند. یکی از قدیمی ترین بازی های بوشهری بازی به نام چوکیلی است که از نام ابزار او (چوب و آچار) گرفته شده است. کلید یا کلید یک تکه چوب کوچک است و چو یا چوب یک تکه چوب بزرگتر است.بازی فوق به این صورت است که پس از تشکیل دو تیم و تعیین تیم اولیه، سوراخی در زمین ایجاد می کنند که به آن «گنه» می گویند و سپس تیم ابتدایی به ترتیب چوب خود را که به نام کیلی است وارد می کنند. روی تخته و سعی کنید آن را با چوب به هوا پرتاب کنید، هر کسی از تیم مقابل که بتواند آن را بگیرد دو نوبت دارد و می تواند یک بار دیگر پس از سوزاندن آن بازی کند.در نهایت پس از طی چند مرحله، فاصله چوب های رها شده تا نقطه «برنده» را می شمارند و اندازه آنها را با حد نصاب تعیین شده در ابتدای بازی مقایسه می کنند و با یکدیگر به رقابت می پردازند. این بازی قوانین پیچیده زیادی دارد.- فارس در اینجا نگاهی می اندازیم به بازی های روستای «دوان» از روستای کازرون واقع در استان فارس. «انجام کش» یکی از روش‌های جذب برای بازیهای محلی است و روش انجام آن به این صورت است که سران هر گروه یکی از جفت‌های تقریباً برابر را انتخاب می‌کنند تا نوبت به ضعیف‌ها برسد. بیشترین کسی که در هیچ یک از مسابقات انتخاب نشده است ضعیف ترین فرد در گروه است. در اینجا این فرد جزء قوی ترین گروه می شود و فردی خیالی به نام «توکومی» به عضویت تیم مقابل در می آید که به عنوان سرپرست گروه نوبت به آنها می رسد. به این ترتیب جذب نیرو انجام می شود و قدرت گروه ها تقریبا برابر می شود.بازی “انگورها چه رنگی است” یکی از معروف ترین بازی های این منطقه است و روال آن به این صورت است که بازیکنان از بین آنها شخصی به نام میر را انتخاب می کنند و او با راهنمایی نام یکی از انگورهای منطقه را انتخاب می کند. از معلم شماسپس مردم یکی یکی انتهای کمربند را در دست میر می گیرند و به پرسش و پاسخ او درباره انگور پاسخ می دهند. این روند تا زمانی ادامه می یابد که کسی بتواند نام انگور را حدس بزند. این شخص کمربند را از دست میر گرفت و رفت و هر بازیکنی را که در مسیرش دید، کتک زد. این مراسم تا جایی ادامه می یابد که میر عبارت «روح روح» را تکرار می کند. از این پس متجاوز باید به میر برسد و کمربند را به او بدهد که برای انتقام تازیانه در راه دیگران به او حمله می کند. تازیانه دریافت کننده می تواند متجاوز را تعقیب کند و ضربه بزند و دیگران تا میر دوباره کلمه مخصوص را اعلام کند، آنها نیز دایره بزرگی در وسط میدان می کشند و داخل آن یک گروه ده نفره و یک گروه دیگر ده نفره می نشینند. مردم دایره را ترک می کنند و دور آن می چرخند تا کلاه یکی از افراد داخل را بردارند و فرار کنند. .سپس از چشم اعضای تیم مقابل کلاه را به گونه ای با یکدیگر عوض می کنند که معلوم نیست دست کیست.سپس به محل تعیین شده می دوند تا کلاه را پرتاب کنند و تیم مقابل آنها را تعقیب کند و اگر موفق شوند کلاه را بگیرند برنده هستند و در غیر این صورت اگر کلاه روی زمین بیفتد و کثیف شود آن تیم بازنده محسوب می شود. . همانطور که گفته شد بازی ها برگرفته از محیط فرهنگی و جغرافیایی خود هستند، بنابراین هر منطقه از طریق بازی ارزش ها و مهارت های لازم برای زندگی در آن منطقه را در اعضای خود تقویت می کند. به گفته برخی افراد دلیل وجود خشونت در بازی های محلی در برخی مناطق، همین موضوع آب و هوا و محیط خصمانه آن است. به طور خلاصه، بازیهای محلی تنوع زیادی دارند و هر کدام در ساعات مختلفی از شبانه‌روز اجرا می‌شوند، به سبک خاصی تعلق دارند و شامل حالت‌های فردی و گروهی متفاوتی می‌شوند. بازی های محلی بخشی از سرمایه های فرهنگی ماست که با وجود تنوع چشمگیر، امروزه در بسیاری از نقاط کشور در حال فراموشی و نابودی است. این موضوع یکی از دلایلی است که باید به عنوان مشکل به آنها پرداخت.بازیهای محلی چند استان ایران
بازی های محلی بخشی از همه فرهنگ ها محسوب می شوند که با توجه به موقعیت اقلیمی و فرهنگی هر منطقه طراحی می شوند و این هماهنگی و همراهی با جغرافیا و فرهنگ راز ماندگاری آن تاکنون بوده است. درست است که برخی از بازی های محلی در اکثر نقاط ایران دیده می شود و عمومیت بیشتری دارند، اما بازی های زیادی نیز وجود دارد که مختص هر منطقه ای است و در سایر نقاط کشور دیده نمی شود. مطالعه و معرفی این بازی ها از این جهت حائز اهمیت است که می تواند به ما اطلاعاتی در مورد میراث فرهنگی خود بدهد و مهمتر از آن فرصتی را برای استفاده از آن ها در زندگی امروز خود و فرزندانمان فراهم کند. از شادی که جزء لاینفک این بازی ها است لذت ببرید. در این مقاله به معرفی چند بازی محلی از 3 استان کشور می پردازیم.- بوشهر در بوشهر قدیم رسم بر این بود که بچه ها شب ها در محل بازی مخصوص محله جمع می شدند و چند بازی شبانه انجام می دادند.در اینجا شخصی که وارد کوچه می شود ابتدا با خواندن اشعاری که گاه با کنایه آمیخته است بقیه را تشویق به ترک خانه برای بازی می کند.برخی از بازی های محلی منطقه یادگاری از انگلیسی ها است و با اندکی تغییرات به عاریت گرفته شده است، اما بیشتر بازی های محلی بوشهر قدمت زیادی دارند. همچنین روش های محلی زیادی برای شروع بازی و یارکشی وجود دارد که از جمله آنها می توان به روش های «تر و خشک»، «زمین خدا»، «پر و خالی کردن»، «له کردن» و… اشاره کرد. فوق الذکر. پرتاب به این صورت انجام می شود که هر کدام از بازیکنان یک نام مستعار برای خود انتخاب می کنند و دو به دو می روند و دست می گیرند و رهبر را خطاب می کنند و می گویند مثلا ماه می خواهی یا ستاره؟ و به همین ترتیب مردم به دو دسته تقسیم می شوند. یکی از قدیمی ترین بازی های بوشهری بازی به نام چوکیلی است که از نام ابزار او (چوب و آچار) گرفته شده است. کلید یا کلید یک تکه چوب کوچک است و چو یا چوب یک تکه چوب بزرگتر است.بازی فوق به این صورت است که پس از تشکیل دو تیم و تعیین تیم اولیه، سوراخی در زمین ایجاد می کنند که به آن «گنه» می گویند و سپس تیم ابتدایی به ترتیب چوب خود را که به نام کیلی است وارد می کنند. روی تخته و سعی کنید آن را با چوب به هوا پرتاب کنید، هر کسی از تیم مقابل که بتواند آن را بگیرد دو نوبت دارد و می تواند یک بار دیگر پس از سوزاندن آن بازی کند.در نهایت پس از طی چند مرحله، فاصله چوب های رها شده تا نقطه «برنده» را می شمارند و اندازه آنها را با حد نصاب تعیین شده در ابتدای بازی مقایسه می کنند و با یکدیگر به رقابت می پردازند. این بازی قوانین پیچیده زیادی دارد.- فارس در اینجا نگاهی می اندازیم به بازی های روستای «دوان» از روستای کازرون واقع در استان فارس. «انجام کش» یکی از روش‌های جذب برای بازیهای محلی است و روش انجام آن به این صورت است که سران هر گروه یکی از جفت‌های تقریباً برابر را انتخاب می‌کنند تا نوبت به ضعیف‌ها برسد. بیشترین کسی که در هیچ یک از مسابقات انتخاب نشده است ضعیف ترین فرد در گروه است. در اینجا این فرد جزء قوی ترین گروه می شود و فردی خیالی به نام «توکومی» به عضویت تیم مقابل در می آید که به عنوان سرپرست گروه نوبت به آنها می رسد. به این ترتیب جذب نیرو انجام می شود و قدرت گروه ها تقریبا برابر می شود.بازی “انگورها چه رنگی است” یکی از معروف ترین بازی های این منطقه است و روال آن به این صورت است که بازیکنان از بین آنها شخصی به نام میر را انتخاب می کنند و او با راهنمایی نام یکی از انگورهای منطقه را انتخاب می کند. از معلم شماسپس مردم یکی یکی انتهای کمربند را در دست میر می گیرند و به پرسش و پاسخ او درباره انگور پاسخ می دهند. این روند تا زمانی ادامه می یابد که کسی بتواند نام انگور را حدس بزند. این شخص کمربند را از دست میر گرفت و رفت و هر بازیکنی را که در مسیرش دید، کتک زد. این مراسم تا جایی ادامه می یابد که میر عبارت «روح روح» را تکرار می کند. از این پس متجاوز باید به میر برسد و کمربند را به او بدهد که برای انتقام تازیانه در راه دیگران به او حمله می کند. تازیانه دریافت کننده می تواند متجاوز را تعقیب کند و ضربه بزند و دیگران تا میر دوباره کلمه مخصوص را اعلام کند، آنها نیز دایره بزرگی در وسط میدان می کشند و داخل آن یک گروه ده نفره و یک گروه دیگر ده نفره می نشینند. مردم دایره را ترک می کنند و دور آن می چرخند تا کلاه یکی از افراد داخل را بردارند و فرار کنند. .سپس از چشم اعضای تیم مقابل کلاه را به گونه ای با یکدیگر عوض می کنند که معلوم نیست دست کیست.سپس به محل تعیین شده می دوند تا کلاه را پرتاب کنند و تیم مقابل آنها را تعقیب کند و اگر موفق شوند کلاه را بگیرند برنده هستند و در غیر این صورت اگر کلاه روی زمین بیفتد و کثیف شود آن تیم بازنده محسوب می شود. . همانطور که گفته شد بازی ها برگرفته از محیط فرهنگی و جغرافیایی خود هستند، بنابراین هر منطقه از طریق بازی ارزش ها و مهارت های لازم برای زندگی در آن منطقه را در اعضای خود تقویت می کند. به گفته برخی افراد دلیل وجود خشونت در بازی های محلی در برخی مناطق، همین موضوع آب و هوا و محیط خصمانه آن است. به طور خلاصه، بازیهای محلی تنوع زیادی دارند و هر کدام در ساعات مختلفی از شبانه‌روز اجرا می‌شوند، به سبک خاصی تعلق دارند و شامل حالت‌های فردی و گروهی متفاوتی می‌شوند. بازی های محلی بخشی از سرمایه های فرهنگی ماست که با وجود تنوع چشمگیر، امروزه در بسیاری از نقاط کشور در حال فراموشی و نابودی است. این موضوع یکی از دلایلی است که باید به عنوان مشکل به آنها پرداخت.