آیین‌های سیزده به در (سیزدهمین روز نوروز)

سیزده به در,آیین سیزده به در رسم رفتن به طبیعت در سیزدهم فروردین همچنان پابرجاست، این آخرین مراسم از آیین های نوروزی است پس از گذراندن چند روز آیینی چون خانه تکانی، چهاربانسوری، تحویل سال، سفره هفت سین و دیدن و بازدید در این روز، ایرانیان از صبح بانگ خروس تا غروب برای گذراندن یک روز شاد در طبیعت، آداب و رسوم مختلفی را انجام می دهند، از این رو برخی از این مراسم قدمتی چند ساله دارند. آیین روز سیزدهم و ایرانیان باستان از قدیم الایام، پس از دوازده روز جشن و شادی، به یاد دوازده ماه سال، در روز سیزدهم نوروز که روز مبارکی می دانستند، به باغ رفت و به صحرا رفت و شادی کرد و در واقع این یک ترتیب رسمی بود. ایام نوروز به پایان می رسد.ایرانیان قبل از عید نوروز انواع بذرها را می کاشتند و هر بذری که در این دوازده روز بیشتر رشد می کرد برای کاشت همان سال استفاده می شد و تصور می کردند که اگر ایام نوروز با غم و اندوه سپری شود تمام سال در غم و اندوه سپری می شود. و اگر آن را به شادی سپری کنند تا پایان سال خوشحال می شوند و به همین دلیل تمام روز آخر تعطیلات نوروز را به شادی می گذرانند.آیین سیزدهم در مردم خرم آباد، امروزه نیز با وجود اینکه رسم طبیعت گردی در روز سیزدهم فروردین همچنان پابرجاست، آداب و رسوم دیگری نیز به آن اضافه شده است که بسیاری از مردم همچنان به همراه برخی آداب و رسوم دیگر آن را دنبال می کنند. ایران هم مانند مردم خرم آباد و برخی دیگر از اقوام لر به جای سیزدهم فروردین روز چهاردهم فروردین ماه به طبیعت می روند زیرا معتقدند غیر بومی ها باید در روز سیزدهم به طبیعت بروند و آنهایی که طبیعی هستند یک روز پس از آن به شادی بپردازند. در این ترتیب روز سیزدهم که به آن 13 روز فرد می گویند در خانه می مانند. این رسم بر این بود که خرم‌آبادی‌ها اولین شنبه سال نو را ۱۳ بدر جشن می‌گرفتند. گره زدن سبزه,آیین سیزده به در بستن برگ سبز یکی از آداب سیزدهم است، آیین سیزدهم و غذای آن، اما اکثر مردم، شاید ناآگاهانه، در این روز برخی سنت ها را انجام می دهند که قدمت آن چند سال است، مثلاً همیشه در 12 فروردین. در حال آماده کردن ناهار و تمام غذای سیزدهم هستند.مانند آش نخ، همه حبوبات باید از شب قبل پخته و آماده شوند تا در دشت و بیابان روی آتش بگذارند.دمی باخالا و دمی بلغور از محبوب ترین غذاهای ناهار در تهران به شمار می روند. اما در شهرهایی که کمتر صنعتی هستند و دسترسی مردم به دامان طبیعت بکر و کوه ها و دشت ها راحت تر است، استفاده از گیاهان محلی به یک رسم تبدیل شده است.مردم برخی از مناطق ایران معتقدند که در روز سیزدهم، غذاها باید پخته شود با گیاهان بیابانی به عنوان مثال یکی از آیین های 13 بدر در خراسان، آشی است که مملو از سبزی های صحرایی است. سمنو یا حلوا هم باید سر سفره باشد. از آیین قرن سیزدهم مردم شمالی نیز می توان گفت که انواع حلوا را در سفره خود می گنجانند و از آنجایی که در آیین های قرن سیزدهم کباب همیشه جزء سرگرمی های ایرانیان است، به سیخ کشیدن گوشت و مرغ روی کباب به نظر می رسد. مخصوص این نوع تفریح ​​باشند حتما مردم باشند به همین دلیل در آن زمان که ذبح گوسفند مانند امروز گران نبود، مردم شمال در جشن تشتر گوسفندی را ذبح می کردند. توجه داشتند که گوسفندی که در سیزده ذبح می شود باید سفید یا سیاه باشد و خال نداشته باشد، رسم آیین سیزده به در بیجار است که برای ناهار در سیزده به در کوفته می پزند.کاهو و سکنجبین یکی از واجبات پسران 13 ساله است و زنان فامیل به ذائقه اهل خانه سکنجبین را ترش یا شیرین می کنند و با کاهو می خورند.در برخی از استان ها مانند بروجرد و فارس مردم سیزده تخم مرغ آب پز و سیزده مغز را با خود می برند و برای ناهار برنج را با تخم مرغ و آجیل می خورند و اگر از تخم مرغ و آجیل باقی مانده باشد به این باور که غذا می آورند. برای چارده ها غمگینت می کند، آنها را به خانه برنمی گردانند. برخی دیگر معتقدند آجیل و شیرینی هایی که در ایام عید نخورده اند باید در این روز تمام شوند! معمولا بازار خوردن آجیل بعد از ظهر است. و کاهو قبل از ناهار در این روز آنها که سخاوتمندترند، پیش از خوردن هر غذایی، فراموش نمی کنند که به قول معروف لقمه ای به همسایه خود بدهند و مقداری از غذای خود را به کسانی که دورشان نشسته اند بدهند. دری برای ملاقات با افراد دیگری از همان شهر که در این روز مکانی را برای شاد بودن در کنار هم انتخاب کرده اند. بستن سبزی و گذاشتن آنها در آب از دیگر آداب و رسوم روز 23 فروردین است که برگ های عید را در آب و مزارع می گذارند. .خانواده های ایرانی در قدیم تا سیزدهم نوروز از برگ های سبز عید مراقبت می کردند و در روز سیزدهم برگ های سبز را در آب روان می گذاشتند.به امید اینکه این دانه ها همراه با آب روان موجب برکت و باروری مزارع شود، اما امروزه که در شهرهای بزرگ کمتر آب روان دیده می شود، هنوز عده ای بر این باورند که برای اردیبهشت ماه سبزی را در دشت و طبیعت بکارند. زمین از وجودش حاصلخیزتر می شود و دختران مجرد قبل از هر کاری باید در آن گره بزنند تا به برکت او بختشان باز شود! عکس روز طبیعت,سیزده بدر طبیعت برای مردم ایران مقدس بوده و هست و آنها می دانستند که رفاه نتیجه طبیعت سالم است سیزده بازی در روز طبیعت با خانواده نیز شادی و نشاط را به همراه دارد که جزء مهم برنامه های این روز محسوب می شود. امروزه دوچرخه سواری و بازی های توپی جایگزین بازی های قایق و چماق دو نفره و بسیاری از بازی های دیگر در شهرهای صنعتی شده است اما هنوز در استان های دیگر مانند آذربایجان غربی، شیراز و کردستان بازی های محلی نیز در دشتی بزرگ با چند نفر انجام می شود. از هر خانواده ای که گرد هم آمده اند به دشت نشان داده شده است. بازی هایی مانند هفت سنگ، دکبودی (بازی باغ وحش) با یک پا و اگر طبیعت زیبا نبود.طبیعت همیشه برای مردم ایران مقدس بوده و هست و آنها می دانستند که رفاه حاصل طبیعت سالم است. از این رو ایرانیان هرجا شادی این روز را سپری کردند با طبیعت به گونه ای رفتار کردند که اثری از آنها باقی نماند. ، به این معنا که همان جا را همان می گویند، دست نخورده می گذاشتند و روز را تمام می کردندحالا شاید تنها آداب و رسومی که کم کم این روز به فراموشی سپرده می شود، ارتباط صحیح با طبیعت است و به همین دلیل روزی را در تقویم کشور نام گذاری کرده ایم.
بیشتر بخوانید:  لباس عروس کشورهای مختلف

مطلب پیشنهادی

آداب و رسوم نوروز در باکو (جمهوری آذربایجان)

آداب و رسوم نوروزی در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان.باکو پایتخت جمهوری آذربایجان هر ساله این …